Ten artykuł zawiera informacje na temat przyczyn szybkiego oddychania u noworodka i sposobów radzenia sobie z tym problemem. Przeczytaj więcej o częstych powikłaniach zespołu aspiracji smółki i objawach zaburzeń oddychania u noworodków. Jeśli zauważysz którykolwiek z wymienionych tu objawów, natychmiast zadzwoń pod numer 999. Problem ten może prowadzić do poważnej choroby, dlatego należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Objawy niewydolności oddechowej u noworodka to:
Przemijająca tachypnea u noworodka – przyczyny i rozwiązania
Większość przypadków przejściowej tachypnea u noworodka (TTN) ma charakter samoograniczający i jest niegroźna. Jeśli jednak częstość oddechów u noworodka jest mniejsza niż 80 oddechów na minutę, należy zastosować żywienie dojelitowe. W każdym przypadku należy rozważyć empiryczną antybiotykoterapię, ale objawy zwykle ustępują w ciągu 48 godzin. Stan ten może być trudny do zdiagnozowania, ponieważ jest podobny do innych stanów bezdechu i może imitować inne problemy z oddychaniem.
Leczenie przemijającego tachypnea różni się w zależności od przypadku. Niemowlętom, które mają problemy z oddychaniem, można podawać dodatkowy tlen przez kaniulę nosową lub przez rurkę dwuprzewodową. Z czasem ilość tlenu potrzebnego dziecku powinna się zmniejszać. Niektóre dzieci wymagają dodatkowego tlenu po urodzeniu, ale większość z nich odzyskuje prawidłowe oddychanie w ciągu dwóch do trzech dni.
Wcześniaki są bardziej narażone na wystąpienie tej choroby, ale wiele pełnowartościowych dzieci również ją ma. Częściej występuje u dzieci, które zostały urodzone przez cesarskie cięcie, kiedy w płucach zgromadził się nadmiar płynu. Również dzieci, których matki chorują na cukrzycę lub astmę, są bardziej narażone na rozwój tego schorzenia. Dzieci te są najbardziej narażone na wystąpienie problemów z oddychaniem, jeśli ich matka cierpiała na istniejące wcześniej schorzenia, ponieważ objawy często przypominają inne problemy medyczne.
Przemijająca tachypnea noworodka (TTN) jest częstym schorzeniem płuc u noworodków. Dochodzi do niego, gdy po porodzie opóźnia się usuwanie płynu z płuc płodu. Powoduje to nieefektywną wymianę gazową i zaburzenia oddychania. Chociaż jest to choroba niegroźna, stanowi dla lekarzy poważny dylemat diagnostyczny. Najlepszym rozwiązaniem jest ścisłe monitorowanie stanu układu oddechowego dziecka i ustalenie jego przyczyny.
Pierwszym krokiem w leczeniu TTN jest sprawdzenie nasycenia krwi dziecka tlenem. Jeśli jest ono niskie, można podać dodatkowy tlen. Konieczne jest także wykonanie pełnej morfologii krwi. W niektórych przypadkach konieczna jest intubacja. W przypadku podejrzenia, że dziecko ma ZTN, najlepiej skonsultować się z lekarzem. Jeśli objawy nie ustępują, może być konieczne monitorowanie poziomu tlenu u dziecka za pomocą pulsoksymetru.
Częste powikłania zespołu aspiracji smółki
W miarę zbliżania się terminu porodu wzrasta prawdopodobieństwo, że dziecko wydali smółkę przed urodzeniem. W przypadku bliskich porodów u około 8 do 15% noworodków w płynie owodniowym znajduje się smółka. U dzieci, które oddadzą smółkę podczas porodu, rzadko występuje MAS. U kilku niemowląt po porodzie może wystąpić niewydolność oddechowa i konieczne jest przeprowadzenie porodu na oddziale intensywnej terapii noworodka. Objawy aspiracji smółki mogą utrzymywać się przez kilka dni, a nawet tygodni. Mimo że u większości noworodków urodzonych po 34 tygodniu nie dochodzi do rozwoju MAS, kobiety ciężarne mogą rozważyć wywołanie porodu, jeśli ich termin porodu zbliża się do 34 tygodnia.
Rozpoznanie zespołu aspiracji smółki (MAS) u noworodka wymaga dokładnego badania. Objawy różnią się u poszczególnych dzieci, w zależności od ilości zaaspirowanej smółki, czasu, w którym to nastąpiło, oraz od tego, czy u dziecka występowały inne problemy. Typowe objawy zespołu aspiracji smółki to sinica, zmniejszona częstość oddechów i tachypnea. U dziecka mogą również wystąpić objawy kwasicy metabolicznej lub desaturacji postduktalnej.
Ciężka aspiracja smółki może spowodować zaburzenia oddychania u noworodka i doprowadzić do śmierci. Smółka w płynie owodniowym nadaje mu zielonkawy kolor i może powodować zażółcenie skóry i paznokci. Dziecko może nie być w stanie oddychać i może wystąpić u niego niewydolność oddechowa. Zespół ten może być przyczyną poważnych powikłań u noworodka, ale można go leczyć i ustąpić w ciągu kilku dni.
Jeśli w płynie owodniowym zostanie wykryta aspiracja smółki, może to być oznaką MAS. W takich przypadkach lekarze podejmują próbę odessania smółki z dróg oddechowych noworodka, aby ją usunąć. Dziecko może jednak nie reagować na odsysanie i wówczas do tchawicy można wprowadzić rurkę w celu usunięcia smółki.
Chociaż większość niemowląt odzyskuje zdrowie po zabiegu MAS w ciągu kilku dni, błędna diagnoza i brak działania ze strony zespołu medycznego mogą prowadzić do poważnych powikłań medycznych. W ciężkich przypadkach dziecko może wymagać antybiotyków, tlenoterapii, respiratora lub inhalacji tlenkiem azotu, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom. Wyzdrowienie noworodka z MAS nie jest pewne, a ryzyko wystąpienia długotrwałych powikłań jest nadal niejasne.
Objawy niewydolności oddechowej u noworodka
Niektóre noworodki wykazują objawy niewydolności oddechowej, takie jak bezdech, stridor wdechowy, furczenie w nosie, złe karmienie i wciągnięcie przestrzeni międzyżebrowych. Stan ten jest spowodowany niedostateczną ilością tlenu, a noworodki są na niego bardziej podatne niż starsze niemowlęta. W rezultacie ich mięśnie międzyżebrowe będą pracować w nadmiarze, aby zrekompensować brak tlenu. Mięśnie te będą wydawały się napięte, a skóra może się zapadać.
Chociaż noworodki z łagodną niewydolnością oddechową można obserwować bez leczenia, te z cięższymi przypadkami powinny być natychmiast przeniesione na oddział pediatryczny lub oddział intensywnej terapii w celu resuscytacji. Zaleca się wykonanie zdjęcia radiologicznego klatki piersiowej i badań laboratoryjnych. Celem resuscytacji w przypadku niewydolności oddechowej jest zapobieganie zapaści sercowo-naczyniowej, zanim do niej dojdzie. Chociaż postępowanie w tym stanie różni się znacznie w zależności od przypadku, ogólny algorytm postępowania jest pomocny we wczesnym wykrywaniu i leczeniu. Surfaktant jest lekiem stosowanym w celu poprawy czynności oddechowej noworodków. Przy prawidłowym podawaniu może on spowodować znaczną poprawę utlenowania i zmniejszyć zapotrzebowanie na reterapię.
U niektórych dzieci zespół zaburzeń oddychania rozwija się w wyniku zaburzeń genetycznych. Mutacja genetyczna może uniemożliwić wytwarzanie surfaktantu. U noworodka z genetycznie uwarunkowanym zespołem zaburzeń oddychania nie wykształcą się w pełni ukształtowane płuca. W rzadkich przypadkach objawy te wystąpią u noworodka we wczesnym okresie niemowlęcym, a w późniejszym okresie życia może rozwinąć się u niego astma oskrzelowa. Chociaż astma oskrzelowa jest zazwyczaj uleczalna, nigdy nie należy zwlekać z leczeniem zaburzeń oddechowych u noworodka.
Zmiana rytmu i koloru oddechu może wskazywać na zaburzenia oddychania. Szybki oddech definiuje się jako więcej niż 60 oddechów na minutę. Może to również wystąpić, gdy dziecko płacze lub jest przegrzane. Jednak zatrzymanie oddechu na dłużej niż 20 sekund jest oznaką poważniejszych problemów. Poszerzenie nozdrzy również może wskazywać na zaburzenia oddychania. I wreszcie świszczący oddech może sygnalizować problemy z oddychaniem.
U noworodka z zespołem zaburzeń oddychania wystąpią problemy z oddychaniem z powodu niskiego poziomu tlenu we krwi. Wargi i skóra zaczynają sinieć. W końcu niewydolność oddechowa będzie się pogłębiać, a noworodek może nawet umrzeć. Chociaż problemy z oddychaniem są najczęstszymi objawami niewydolności oddechowej u noworodków, mogą one również wskazywać na poważniejsze schorzenia. Noworodek przez pewien czas będzie potrzebował dodatkowego tlenu i może wymagać podłączenia rurki oddechowej do respiratora.
Opcje leczenia
Istnieje kilka sposobów leczenia szybkiego oddychania u noworodków. Jeśli dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu z powietrza w pomieszczeniu, lekarz może zaproponować tlenoterapię uzupełniającą. Uzupełniający tlen jest podawany przez maskę twarzową lub kaniulę nosową, ale niektórzy pediatrzy używają przenośnych głowic tlenowych dla niemowląt. Dzieci otrzymujące tlen uzupełniający są regularnie monitorowane, aby określić poziom tlenu we krwi po wyłączeniu tlenu. Celem uzupełniającej terapii tlenowej jest stopniowe zmniejszanie i zaprzestanie terapii, gdy dziecko jest gotowe do samodzielnego funkcjonowania.
Dzieci z szybkim oddechem powinny być natychmiast zbadane przez lekarza. Zapalenie płuc jest jedną z głównych przyczyn zgonów wśród dzieci, ale jego leczenie jest trudne. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje szybki oddech u noworodków jako objaw zapalenia płuc i zaleca leczenie antybiotykami. Jednak przyczyną szybkiego oddychania u noworodka może być przejściowa tachypnea, wcześniactwo, zamartwica urodzeniowa lub wrodzona wada serca. Ponadto leczenie antybiotykami nie jest konieczne w przypadku wszystkich zakażeń układu oddechowego.
Gorączka i tachypnea nie są zazwyczaj poważnymi stanami, ale mogą być oznakami innych problemów. Jeśli gorączka i szybkie oddychanie występują w tym samym czasie, należy porozmawiać z pediatrą, aby wykluczyć inne schorzenia, które mogą być przyczyną szybkiego oddychania. Na przykład, gorączka i tachypnea mogą być objawami sepsy, potencjalnie śmiertelnej infekcji, która zakłóca przepływ krwi do ważnych organów.
Szybki oddech u noworodka jest częstym problemem w ciągu pierwszych kilku godzin po urodzeniu. Stan ten nazywany jest przejściową tachypneą (TTN) i występuje u około 10% noworodków w wieku od 33 do 34 tygodni oraz u 5% noworodków w wieku od 35 do 36 tygodni. Chociaż może to prowadzić do kilkudniowego stosowania dodatkowego tlenu, większość dzieci, które cierpią z powodu przejściowego tachypnea, w pełni wraca do zdrowia.
Mimo że noworodek może nie mieć żadnych poważnych problemów zdrowotnych, należy zwrócić się o pomoc lekarską, jeśli zauważysz, że ma on problemy z oddychaniem. Większość noworodków oddycha szybciej niż starsze dzieci i dorośli, dlatego naturalne jest, że mają nieregularne wzorce oddechowe. Niezależnie od przyczyny, ważne jest, aby wiedzieć, na co zwracać uwagę, gdy zauważysz nieregularny oddech. Jeśli zauważysz, że Twoje dziecko nie oddycha prawidłowo, natychmiast poszukaj pomocy.
